Układ immunologiczny sprawia, że nasz organizm potrafi bronić się przed czynnikami, które są rozpoznawane jako obce. To dzięki niemu każda infekcja spotyka się z reakcją obronną ze strony organizmu. Niestety, gdy wystąpią u nas zaburzenia immunologiczne, reakcja obronna organizmu będzie nieprawidłowa, np. zbyt słaba lub nadmierna. Jakie są choroby układu odpornościowego i co wywołuje zaburzenia immunologiczne? Jak je leczyć?
Niedobory immunologiczne, nadwrażliwość i alergia, choroby autoagresywne
Kiedy układ odpornościowy zawodzi i nie reaguje prawidłowo na rozpoznawany jako obcy czynnik, mamy do czynienia z niedoborem immunologicznym. Taki niedobór może być wrodzony lub nabyty, jednak te wrodzone zdarzają się dość rzadko i z reguły mają podłoże genetyczne. O wiele częściej zdarzają się niedobory immunologiczne nabyte, które mogą towarzyszyć niektórym infekcjom wirusowym, ale także chorobom przewlekłym, zwłaszcza nowotworom. Z kolei AIDS to choroba, która sama w sobie polega nie takich niedoborach. Funkcje obronne układu immunologicznego mogą także pogorszyć się wskutek zażywania niektórych leków (np. antybiotyków).
Alergie to także efekt zaburzeń immunologicznych. Najprościej rzecz ujmując, pojawiają się one, gdy układ immunologiczny reaguje obronnie na obcy czynnik, który nie stanowi zagrożenia dla organizmu.
Układ immunologiczny może też atakować własne tkanki organizmu, wcześniej tolerowane. To zaburzenia immunologiczne, które prowadzą do chorób autoagresywnych, takich jak toczeń rumieniowaty układowy, cukrzyca typu 1, stwardnienie rozsiane czy nieswoiste zapalenia jelit.
Na zaburzenia odporności może mieć wpływ także nieprawidłowa dieta, niedożywienie i stres.
Czym zajmuje się immunolog i kiedy należy go odwiedzić?
Wykrywanie i leczenie zaburzeń układu odpornościowego to zadanie dla immunologa (zobacz: https://scanmed.pl/oferty/immunologia). Do tego specjalisty warto udać się po przeszczepie narządów, a także cierpiąc na chorobę autoimmunologiczną. Pomoc immunologa jest nieoceniona w takich schorzeniach jak mukowiscydoza, toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów, czy niektóre choroby tarczycy. Warto udać się do immunologa także, gdy mamy do czynienia z nawracającymi stanami zapalnymi, astmą czy ostrymi alergiami.
Wskazaniem do wizyty u immunologa są także częste zakażenia dróg oddechowych lub uszu (przynajmniej sześć w ciągu roku), częste zapalenia zatok (przynajmniej dwa w roku), brak efektów antybiotykoterapii (po dwóch miesiącach stosowania), głębokie ropnie skóry i narządów wewnętrznych, a także zahamowanie wzrostu i wagi ciała u dziecka.
Immunolog przeprowadzi niezbędne badania, które pozwolą mu na postawienie diagnozy i dobranie odpowiedniego sposobu postępowania. Niektóre stany chorobowe mogą zostać całkowicie wyleczone przy odpowiednio dobranej terapii, natomiast choroby autoimmunologiczne mogą zostać opanowane – w ich przypadku immunolog będzie koncentrował się na zahamowaniu ich dalszego rozwoju oraz poprawie komfortu życia pacjenta.