Osoby szukające zabezpieczenia przed nieplanowaną ciążą mogą zdecydować się na rozmaite metody antykoncepcji. Poszczególne rozwiązania różnią się od siebie sposobem działania, wygodą oraz skutecznością. Co należy wiedzieć o typach antykoncepcji i na który z nich się zdecydować?
Antykoncepcja mechaniczna
Mechaniczne zabezpieczenia przed ciążą stwarzają fizyczną barierę niepozwalającą plemnikom przedostać się do komórki jajowej. Najpopularniejszym typem mechanicznej antykoncepcji są prezerwatywy. Oprócz zabezpieczania przed niezamierzonym zapłodnieniem chronią również przed chorobami wenerycznymi. Prezerwatywy stosuje się jednorazowo, zakładając je na członek przed stosunkiem. Nie wpływają na gospodarkę hormonalną organizmu. Ich skuteczność przy zachowaniu wszystkich zaleceń producenta wynosi 98%, a przy typowym użyciu – 82%. Wskaźnik Pearla tej metody to od 3 do 7.
Do antykoncepcji mechanicznej zalicza się również diafragmy i kapturki naszyjkowe dla kobiet. Tego typu produkty są jednak mniej skuteczne niż prezerwatywy. Chronią przed nieplanowaną ciążą w 88% przypadków. Ich wskaźnik Pearla wynosi 20. Kobiety mogą zdecydować się również na stosowanie wkładek domacicznych nazwanych spiralami. Zapobiegają one zagnieżdżaniu się zarodka. Umieszcza się je w macicy, aby zabezpieczały przed ciążą nawet przez kilka lat. Ich skuteczność wynosi 99,8%, a wskaźnik Pearla w ich przypadku to 1.
Antykoncepcja hormonalna
Stosowanie antykoncepcji hormonalnej wiąże się z przyjmowaniem hormonów, by zapobiegać owulacji i zapłodnieniu. Z tego typu zabezpieczeń korzystają wyłącznie kobiety. Wśród hormonalnych środków antykoncepcyjnych są dostępne jedno- i dwuskładnikowe tabletki, wkładki domaciczne, plastry, iniekcje oraz implanty podskórne. Skuteczność tych metod jest bardzo wysoka. Waha się od 99,7 do 99,5%, a wskaźnik Pearla to 0,05-0,5.
Pigułki jednoskładnikowe muszą być regularnie przyjmowane. Nawet kilka godzin opóźnienia w zażyciu dawki preparatu obniża skuteczność jego działania. Stosowanie tabletek dwuskładnikowych pozwala na nieco większe opóźnienia, jednak ich przyjmowanie może zwiększać ryzyko zakrzepicy żylnej lub tętniczej. Plastry antykoncepcyjne nakleja się na skórę i wymienia co 7 dni. Wkładki domaciczne aplikuje i wymienia ginekolog po określonym czasie.
Typem antykoncepcji hormonalnej jest również tzw. pigułka dzień po. Preparaty tego typu stosuje się w sytuacjach awaryjnych, np. gdy dojdzie do pęknięcia prezerwatywy. Mogą działać do 72 godzin po stosunku.
Chemiczne metody antykoncepcji
Wśród chemicznych metod antykoncepcji wyróżnia się środki plemnikobójcze (spermicydy). Produkty tego typu zagęszczają śluz szyjkowy lub ograniczają żywotność plemników. Ich działanie sprawia, że męskie komórki płciowe mają problem z dotarciem do komórki jajowej. Skuteczność spermicydów to 82-72%. Najczęściej stosuje się je w połączeniu z innymi metodami antykoncepcji. Używanie środków plemnikobójczych może niestety zwiększać ryzyko infekcji intymnych.
Naturalne metody antykoncepcji
Naturalne sposoby zapobiegania ciąży polegają na kontrolowaniu czasu odbycia stosunku albo zapobieganiu przedostania się nasienia do pochwy (tzw. stosunek przerywany). W pierwszym przypadku określa się dni płodne kobiety i unika się wówczas współżycia. Aby ustalić fazę cyklu, sprawdza się temperaturę ciała, obserwuje śluz szyjkowy i wskazuje dzień cyklu według kalendarza. Jeżeli umiejętnie kontroluje się wszystkie czynniki, metoda może być skuteczna w 99,6%. W obserwację mogą wkraść się jednak błędy, wówczas skuteczność metody znacznie spada. Stosunek przerywany polega na zakończeniu stosunku przed wytryskiem nasienia do pochwy. Skuteczność tego sposobu zabezpieczenia przed ciążą to zwykle 78%, dlatego niektórzy lekarze nie uznają go za metodę antykoncepcji.
Wyróżnia się mechaniczne, hormonalne, chemiczne oraz naturalne rodzaje antykoncepcji. Mają one różną skuteczność i odmienne sposoby działania. Ich stosowanie może wymagać wiedzy i wprawy albo zapewniać dużą swobodę. Dobór metody antykoncepcji należy dopasować do swojego stanu zdrowia i indywidualnych preferencji. Warto przy tym pamiętać, że żaden z omówionych sposobów nie chroni w 100% przed zajściem w ciążę.