Interpretacja wiersza to dla większości osób naprawdę niełatwe zadanie. Można nawet stwierdzić, że dla niektórych z nas jest to prawdziwe humanistyczne wyzwanie. Nic w tym jednak dziwnego, ponieważ nie jest to coś, z czym mamy do czynienia każdego dnia i co regularnie jest przez nas ćwiczone. Poza tym warto również zwrócić uwagę na fakt, że do interpretowania utworu poetyckiego należy podejść w szczególny sposób.
Przy tym zadaniu zdecydowanie przydadzą nam się odpowiednie, wyciszające warunki oraz nastawienie na refleksję czy chęć zobaczenia w utworze czegoś więcej, niż tylko słów, rymów i innych tego typu elementów. W całym tym procesie interpretacji wiersza chodzi przecież o wychwycenie sensu, sedna, meritum kwestii, które dany utwór porusza. Jak zatem to zrobić? Jakie kroki po kolei powinniśmy podjąć? Warto przyjrzeć się po kolei najbardziej fundamentalnym aspektom w tym zakresie. Jeśli jednak nie chcesz samodzielnie interpretować wiersza, możesz zajrzeć na zbiór opracowań na stronie zinterpretuj.pl
W pierwszej kolejności narrator w wierszu
Na samym początku należy pamiętać przede wszystkim o narratorze. Powinniśmy zatem już na wstępie zadać sobie pytanie, kto mówi w tym konkretnym utworze. Możemy natrafić na dzieło poetyckie, w którym narrator będzie w liczbie pojedynczej, ale także możemy mieć do czynienia z wierszem, gdzie narrator występuje w liczbie mnogiej. Idąc dalej, koniecznie trzeba wywnioskować także to, jakiej jest on płci, czy to kobieta, czy może mężczyzna. Gdy będziemy znali odpowiedzi na te dwa absolutnie podstawowe pytania, to już będziemy na dobrej drodze ku dalszym krokom w interpretacji. Następnie musimy na podstawie całego utworu zastanowić się, kim w sensie merytorycznym jest osoba mówiąca w tym dziele. Co ją określa, jakie ma cechy, czym się zajmuje, dlaczego i na jaki temat się wypowiada – wszystkie tego rodzaju treści powinniśmy wziąć pod uwagę. Przykład: interpretując Tren VIII wiemy, że narratorem jest ojciec Orszulki.
W drugiej kolejności adresat w wierszu
Kiedy znamy już narratora, kolejnym krokiem musi być zinterpretowanie, kim w danym wierszu jest adresat. Innymi słowy, chodzi o to, aby odpowiedzieć sobie na pytanie, do kogo zwraca się osoba mówiąca w danym utworze. W tym przypadku jest dokładnie tak samo, jak w przypadku pierwszego kroku. Szukamy informacji w wierszu na temat adresata. Próbujemy znaleźć o nim jak najwięcej szczegółów, tak abyśmy nie mieli żadnych wątpliwości, do kogo kieruje się narrator. Podczas tego kroku zastanawiamy się więc, ilu jest adresatów, jakiej adresat jest płci, co robi, jakie ma cechy i właściwości, kim jest dla narratora i jakie ma dla niego znaczenie. Wiedząc już wystarczająco dużo na jego temat, możemy spokojnie przejść do kolejnego etapu interpretacji.
W trzeciej kolejności symbole, znaczenia i atmosfera w wierszu
W trzecim etapie interpretacji utworu poetyckiego możemy napotkać na niego więcej trudności. Można powiedzieć, że w tym momencie proces interpretacji odbywa się już na zdecydowanie bardziej zaawansowanym poziomie i uzyskuje nową jakość. To dlatego, że trzeci krok dotyczy już symboli, różnorodnych znaczeń i przede wszystkim emocji oraz uczuć w wierszu, który czytamy. Pamiętajmy, że symbole i znaczenia mogą być zawarte praktycznie w każdym wersie. W związku z tym powinniśmy dokładnie przyjrzeć się wszystkim szczegółom. Dobrze jest tutaj odpowiedzieć sobie na pytania, z czym poszczególne słowa lub wersy nam się kojarzą, jakie emocje w nas wywołują. Nasze odczucia będą tu kluczowe, ponieważ oddadzą atmosferę całego utworu. To jest ten wyjątkowy moment, kiedy będziemy mogli wgłębić się nie tylko w to, co autor miał na myśli, ale zwłaszcza w to, co my przeżywamy dzięki temu utworowi. W ten sposób dużo łatwiej będzie nam uchwycić jego sens i poprawnie go zinterpretować.