Chudnij mądrze

Otyłość to trudny problem , z którym boryka się coraz więcej kobiet i mężczyzn. Wydawałoby się, że sprawa jest prosta, wystarczy mniej jeść i zwiększyć aktywność fizyczną, aby zrzucić zbędne kilogramy.
Z wielu powodów nie jest to łatwe. Jak wynika z moich własnych obserwacji tylko nieliczni osiągają idealną masę ciała stosując wyłącznie dietę. A więc co robić i czego nie robić, aby skutecznie schudnąć?

Diety racjonalne
Podstawową metodą leczenia otyłości jest dieta ubogoenergetyczna. Racjonalna dieta odchudzająca powinna być przygotowana w oparciu o piramidę zdrowego żywienia. Zalecana dzienna racja pokarmowa zawiera: produkty zbożowe, mleko i produkty mleczne, mięso, wędliny, drób, ryby, ziemniaki, warzywa, owoce, a więc różnorodne produkty. Leczenie otyłości oparte jest o ujemny bilans energetyczny wynoszący około 1000 kcal dziennie. W tym przypadku uzyskuje się ubytek około jednego kilograma tygodniowo. Najczęściej dieta odchudzająca zawiera od 1000 do 1500 kcal. Powinna ona składać się z pięciu posiłków i posiadać następujące cechy:

– dostarczać mniej kalorii niż wynosi zapotrzebowanie energetyczne organizmu,
– dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych,
– składać się z 4-5 małych posiłków,
– uwzględniać zwyczaje żywieniowe pacjenta,
– być łatwa w przygotowaniu,
– być łatwa w stosowaniu w domu i poza domem,
– być odpowiednia do długotrwałego przestrzegania,
– stanowić model żywienia w przyszłości.

W szczególnych przypadkach terapii otyłości stosuje się diety o bardzo niskiej zawartości energii. Przeznaczone są one dla osób z otyłością znacznego stopnia a także dla otyłych, u których leczenie wyłącznie dietą ubogo energetyczną lub skojarzoną z farmakoterapią nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Diety o bardzo niskiej zawartości energii dostarczają nie więcej niż 10 kcal/kg masy ciała należnej, co zwykle wynosi od 400-500 kcal na dobę. Stanowią one żywienie kompletne tzn. dostarczają wszystkich niezbędnych składników odżywczych zgodnie z normami żywienia. Nie należy stosować tych diet u osób z nieznaczną nadwagą a także nie należy zaczynać kuracji odchudzającej od ich zastosowania.

Diety nieracjonalne
Często osoby otyłe stosują metody terapeutyczne przypadkowo wybrane, nieracjonalne, przygotowane przez nieprofesjonalistów, najczęściej szkodliwe dla zdrowia. Diety nieracjonalne stanowią sposób żywienia niezgodny z aktualnymi zaleceniami dotyczącymi prawidłowego żywienia, czyli piramidą zdrowego żywienia.

Jedną z najbardziej popularnych metod nieracjonalnego odchudzania jest głodówka. Polega ona na podawaniu dowolnej ilości płynów pozbawionych energetycznych składników pokarmowych, najczęściej wzbogaconych witaminami i składnikami mineralnymi. Leczenie głodem może spowodować szereg groźnych dla zdrowia powikłań. Dochodzi do zaburzeń w funkcjonowaniu serca, jelit i mózgu. W czasie głodówki groźne są również powikłania w postaci zaburzeń wodno-elektrolitowych. Szczególnie niebezpieczna jest ucieczka z organizmu potasu, magnezu i sodu, bowiem to przyczynia się do zaburzeń rytmu serca i omdleń. Głodówka powoduje szybki ubytek masy ciała. Niestety, odbywa się to nie tylko kosztem tłuszczu zawartego w organizmie ale również w wyniku ubytku wody i utraty masy mięśniowej. Tak więc uzyskiwane rezultaty w tym przypadku są tylko pozornie zadawalające. Ważnym argumentem przeciwko głodówce jest również niekorzystny jej wpływ na funkcje tarczycy. W trakcie głodówki tarczyca produkuje mniej hormonów, aby zapobiegać rozpadowi białka wewnątrzustrojowego, a to z kolei obniża spoczynkową przemianę materii. Organizm uczy się bardziej oszczędnie gospodarować energią. Należy przestrzegać przed stosowaniem głodówek, bowiem jest to szkodliwa dla organizmu forma odchudzania. Również trzeba pamiętać, że z racji obniżenia spoczynkowej przemiany materii osoby, które stosowały głodówki, szybko tyją ponownie. Ciągle popularne są diety nisko węglowodanowe, które pozwalają jeść dowoli tłuszcze i białka a ograniczają wyłącznie spożycie węglowodanów, najczęściej do 50g dziennie.

Zwolennicy stosowania tych diet propagują fałszywe poglądy na temat szkodliwości węglowodanów a także ten, że spożywanie bez ograniczeń kalorii powoduje chudnięcie. Okazuje się że po kilku dniach stosowania diety nisko węglowodanowej dochodzi do dobrowolnego ograniczenia spożycia energii do około 1200 kcal na dobę, a więc do przestrzegania diety niskokalorycznej. Świadczy to o samowolnym dążeniu osoby stosującej ten sposób żywienia do zrównoważonego przyjmowania białek, tłuszczów i węglowodanów. Dieta nisko węglowodanowa staje się niebezpieczna dla zdrowia wówczas gdy powróci się do żywienia normo kalorycznego, bowiem wówczas w nadmiarze spożywa się tłuszcz zwierzęcy i cholesterol a więc stosuje się dietę miażdżycorodną. Do nieracjonalnych metod odchudzania zalicza się diety rozdzielne, które nie zezwalają na spożywanie w jednym posiłku różnorodnych produktów. Zwolennicy tego typu diet głoszą fałszywy pogląd, że tycie zależy głównie od określonego łączenia produktów, a także inny fałszywy pogląd, ze każdy produkt spożywany oddzielnie, niezależnie od przyjętej ilości, nie wpływa na masę ciała. W ciągu dnia spożywa się tylko owoce lub ryby albo tylko mleko, a to stanowi monotonne żywienie powodujące przyjmowanie mniejszej od zapotrzebowania ilości energii, a więc chudnięcie. Stosowanie tego rodzaju diet zuboża organizm w ważne dla jego funkcji składniki.

Zmodyfikowana forma diet rozdzielnych opiera się na zasadzie nie łączenia różnych produktów spożywczych w jednym posiłku. I tak diety te zakazują łączenia węglowodanów i tłuszczów lub białka i węglowodanów. Są one sprzeczne z zasadami racjonalnego żywienia, które zaleca spożywanie różnych produktów w jednym posiłku. Chudnięcie w wyniku stosowania tych diet to efekt samowolnego ograniczania ilości spożywanych pokarmów. Zasada nie łączenia pewnych produktów powoduje, że jemy mniej. Powyżej przedstawiono krótki przegląd dobrych i złych metod leczenia dietetycznego otyłości. Lepiej nie odchudzać się wcale niż stosować cudaczne diety. Jak wiadomo mogą one poważnie zaszkodzić zdrowiu a także spowodować, że w przyszłości osoby, które stosowały cudaczne diety będą skłonne do szybkiego tycia. Właściwa metoda odchudzania to indywidualnie dobrana dieta przez profesjonalistę połączona ze zwiększoną aktywnością ruchową. Ważny elementem odchudzania stanowią zabiegi poprawiające kondycję skóry całego ciała, co dotyczy szczególnie osób ze znaczną nadwagą.