Zdrowie i wygląd włosów oraz paznokci zależy od wielu czynników. Jednym z najważniejszych elementów w staraniach o ich dobrą kondycję, jest dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości składników odżywczych.
Włosy, podobnie jak paznokcie, są wytworami ludzkiej skóry i zbudowane są z martwych komórek bogatych w białka, z których najbardziej znana jest keratyna. Nieustannie narażone są one na działanie wielu, często niekorzystnych, czynników. Kondycję włosów i paznokci osłabiają między innymi: stres, uboga dieta, zaburzenia hormonalne czy przyjmowanie niektórych leków, ale także zbyt częste przeprowadzanie zabiegów upiększających oraz stosowanie dużej ilości produktów kosmetycznych np. preparatów do stylizacji włosów, zbyt ciasnych spinek, lokówek, a nawet nieodpowiedniego grzebienia.
Mechaniczne uszkodzenia wywołane przez czynniki zewnętrzne powodują, że włosy stają się matowe, pozbawione sprężystości i łamliwe. Mikroskop elektronowy ujawnia wówczas nasilone w różnym stopniu uszkodzenia osłonki włosa, a nawet zmiany w samej łodydze, np.:
- zbyt energiczne czesanie lub szczotkowanie włosów, może prowadzić do ich poważnego uszkodzenia,
- niewłaściwe mycie, szczególnie przy użyciu zbyt agresywnie działających preparatów, może powodować łamliwość i suchość włosów,
- farby do koloryzacji, szczególnie ciemne, zmieniające barwę włosów w trwały sposób mogą naruszać ich strukturę, natomiast preparaty rozjaśniające, takie jak woda utleniona, osłabiają włos utleniając melaninę,
- włosy rozjaśnione, pozbawione melaniny, są bardziej podatne na uszkodzenia pod wpływem promieniowania ultrafioletowego,
- nadmierna ekspozycja na działanie promieniowania słonecznego, powoduje uszkodzenie substancji tłuszczowych osłonek włosów oraz wzmacniających „mostków dwusiarczkowych”, powodując pogorszenie kondycji włosów
- zbyt długie działanie płynów do trwałej ondulacji bądź za wysokie jego stężenie może spowodować uszkodzenie struktury włosów, powodując ich łamliwość,
- używanie suszarki, lokówek czy ciasne splatanie warkocza powoduje łamliwość i wypadanie włosów.
Bardzo częstą przyczyną wypadania włosów jest ogólne osłabienie organizmu wynikające z różnych przyczyn. Do znacznego pogorszenia stanu włosów prowadzi zachwianie równowagi hormonalnej, występujące w okresie ciąży i karmienia bądź menopauzy. Równie niekorzystnie wpływają na nasze włosy przebyte choroby, lub ich leczenie przy użyciu niektórych substancji medycznych. Nawet powszechnie stosowana w dzisiejszych czasach antybiotykoterapia pozostawia często skutki uboczne w postaci wypadających włosów.
Z kolei jednym z najczęstszych problemów paznokci jest ich rozdwajanie. Główną przyczyną jest tu odwodnienie płytki paznokcia (w normalnych warunkach zawiera ona 18 % wody). Suchość paznokcia może być spowodowana zbyt częstym myciem rąk lub używaniem niezbyt łagodnych mydeł, częstym stosowaniem lakierów i zmywaczy do paznokci. Szczególnie niebezpieczne są rozpuszczalniki lipidów w zmywaczach. Duże znaczenie mają także urazy mechaniczne, warunki klimatyczne oraz czynniki ogólnoustrojowe, np. wspomniane wcześniej osłabienie organizmu.
Od tego czy organizm otrzyma w codziennej diecie odpowiednią ilość składników pokarmowych zależy zdrowie i możliwość poradzenia sobie z negatywnym działaniem otoczenia. Warunkiem ładnego wyglądu włosów i paznokci jest szybka odnowa tkanek. Proces ten powoduje wzmożone zapotrzebowanie na rozmaite składniki odżywcze, które nie zawsze są dostarczane z krwią w wystarczających ilościach. Dla kondycji włosów i paznokci najważniejsze są aminokwasy siarkowe, które są ich głównym budulcem. Niezwykle istotne są też wzmacniające mikroelementy, takie jak żelazo (likwiduje łamliwość), miedź (zapewnia żywy, naturalny kolor) i cynk (zapewnia elastyczność włosów). Ważną rolę dla wzrostu i wyglądu włosów mają też witaminy, szczególnie z grupy B. Wszystkie te elementy powinny się każdego dnia znaleźć w składnikach naszego pożywienia. Ponieważ niewiele osób przestrzega prawidłowej diety dostarczającej organizmowi substancje konieczne do funkcjonowania, chcąc zapewnić włosom i paznokciom zdrowie i urodę, lekarze dermatolodzy zalecają używanie odpowiednio dobranych kosmetyków pielęgnacyjnych oraz suplementację doustną.
Suplementacja, czyli wzbogacenie, jest dostarczeniem organizmowi tych składników, które z różnych powodów nie występują w naszej diecie. W przypadku widocznego osłabienia włosów i paznokci codzienna suplemetacja, zapewniająca stały dopływ witamin, minerałów i mikroelementów jest idealnym środkiem wspomagającym a niekiedy wręcz warunkiem powrotu prawidłowej kondycji.
Znaczenie składników mineralnych dla organizmu jest niezmiernie ważne także z powodu ich niezwykłej zdolności chelatowania, czyli tworzenia związków z innymi substancjami. Związki te są dwufunkcyjnymi substancjami chemicznymi. Ich dwufunkcyjność polega na możliwości przyłączania do siebie i dostarczania organizmowi wartościowych substancji, oraz – także po przyłączeniu do siebie – zabierania z powrotem substancji zbędnych lub toksycznych. Dzięki chelatacji preparat wchłania się w 80%, w porównaniu do 1-60% w przypadku zwykłych produktów
Opracowanie:
dr Ewa Dawidowicz, lekarz dermatolog, członek Stowarzyszenia Lekarzy Dermatologów Estetycznych.
Kilka ciekawostek
Czy wiesz, że:
- Większość z nas posiada około 100.000 – 120.000 włosów. Każdy włos co trzy dni wydłuża się o 1mm, czyli około 12-15 centymetrów rocznie.
- Włos żyje przeciętne trzy do czterech lat. Następnie przestaje rosnąć, po czym wypada i jest to zupełnie naturalne. Każdego dnia tracimy ok. 60 – 100 włosów. U kobiet zwykle włosy żyją nieco dłużej niż u mężczyzn.
- Życie włosa dzieli się na trzy fazy – wzrostu, inwolucji czyli zamierania (gdy przestaje rosnąć a dolna część mieszka zanika) i spoczynku (gdy jest ledwo zaczepiony na mieszku wypada z błahego powodu np. przy myciu lub czesaniu).
- Ilość i jakość włosów zależy od wielu czynników – wieku, płci, pielęgnacji, sposobu odżywiania i trybu życia. Niezwykle istotne znaczenie mają tu też względy etniczne: np. Murzyni mają grube i kręcone włosy, Azjaci sztywne i trudne do układania, a Europejczycy – najcieńsze i najbardziej delikatne a przy tym najbardziej zróżnicowane pod względem koloru i rodzaju.
- Statystycznie najwięcej włosów maja naturalne blondynki, jednak ich włosy są najcieńsze. Włosy rude są najgrubsze, ale jest ich mniej niż innych, bo średnio ok. 90 tysięcy. Włosy brązowe są średnio grube i średnio gęste.
- Paznokcie nie są wyłącznie pamiątką po ewolucji, ale istotną częścią organizmu, która decyduje o właściwościach mechanicznych palca i chroni przed uszkodzeniem delikatne zakończenia nerwowe.
- Paznokcie rosną około 1milimetra tygodniowo. U rąk rosną dwa razy szybciej niż u nóg. Dodatkowo tempo wzrostu na różnych palcach jest różne! Najszybciej rośnie paznokieć na palcu środkowym a najwolniej na kciuku.
Informacje dodatkowe:
Chelatacja (z gr. chele – szpon, szczypce kraba) to proces wiązania pierwiastków metalicznych (jonów metali ciężkich, co najmniej dwuwartościowych) przez kwasy organiczne, tj. substancje chelatujące. Związek organiczny otacza jony metalu jak „szczypce” i przyjmuje wolne pary elektronów danego jonu. Wzorcowymi chelatorami przekształcającymi pierwiastki w substancje łatwo przyswajalne są aminokwasy.
Naturalnym związkiem chelatowym jest np. hemoglobina posiadająca chelatujący jon żelaza.
Pierwiastki są pobierane z chelatów stosownie do zapotrzebowania i kierowane do procesów metabolicznych. Potencjalnie szkodliwy nadmiar wraz z nieaktywnym chelatem opuszcza organizm. Dzięki temu chelatowanie zabezpiecza także przed toksycznością.
Proces chelatacji umożliwia także cyrkulację biopierwiastków (mikro- i makroelementów) czyli ich wchłanianie, transport oraz magazynowanie, w trakcie którego składniki mineralne przyjmują najbardziej przyswajalną postać. Ich biodostępność jest wówczas do 10 razy większa niż w innych formach. Minerały w formach chelatowych są ponadto odporne na działanie substancji ograniczających ich przyswajanie przez organizm.