Główną rolą włosów jest ich funkcja upiększająca.
Dla wielu osób ładne włosy są tak istotne, że nawet najmniejsza zmiana ich
ilości, koloru, struktury czy rozmieszczenia może sprawić, że odwiedzą oni lekarza.
Choroby włosów często wiążą się z chorobami paznokci oraz skóry. Na głowie mamy około
100 000 mieszków włosowych. Z każdego mieszka może wyrosnąć w ciągu życia 20-30
włosów. Na głowie niemowląt włosy są bardziej gęste niż na głowie dorosłych. Pierwotne
zalążki włosów pojawiają się już w 9 tygodniu życia płodowego. Pierwsze, w pełni wykształcone
włosy, powstają pomiędzy 5 a 6 miesiącem życia płodowego (lanugo). Płód traci je między
7 a 8 miesiącem. Zostają one zastąpione włosami terminalnymi. Po urodzeniu nie tworzą
się już nowe mieszki włosowe. W pełni rozwinięty włos składa się z trzech części: z korzenia
włosa tkwiącego w skórze, z trzonu zwanego również łodygą włosa i z końca włosa, który
jest ostro zakończony i występuje tylko we włosach niestrzyżonych. Korzeń włosa znajduje
się w mieszku włosowym, do którego uchodzi gruczoł łojowy. Korzeń w dolnej części rozszerza
się tworząc opuszkę, która obejmuje brodawkę włosa. Zniszczenie brodawek prowadzi
do trwałej utraty włosów. Włos wyrasta ze skóry pod pewnym kątem. Od strony kąta rozwartego
jest przytwierdzony mięsień przywłośny. Na przekroju poprzecznym w skórze, włos wykazuje
budowę warstwową. Wyróżnia się cztery zasadnicze warstwy, z których każda składa
się z kilku warstw. Patrząc od środka rozróżnia się włos właściwy, pochewkę wewnętrzną
włosa, pochewkę zewnętrzną włosa i torebkę włosa. Włos właściwy, wyrastający ze skóry,
składa się z warstwy rdzennej, nieobecnej tylko w niektórych włosach meszkowych, z warstwy
korowej i osłonki włosa. Osłonka składa się z łusek nakładających się dachówkowato,
co przypomina szyszkę sosnową.
Głównym składnikiem chemicznym włosów jest keratyna.
W odróżnieniu od keratyny warstwy rogowej naskórka, keratyna włosów zawiera około
20% cysteiny, aminokwasu bogatego w siarkę. Cząsteczki keratyny zawierają wiele rodzajów
wiązań, dzięki którym włosy mają stałą strukturę chemiczną i mechaniczną.
Włosy dzieli się na trzy rodzaje: pierwotne (lanugo), meszkowe i terminalne.
Do tych ostatnich zalicza się włosy długie (owłosionej skóry głowy), włosy
szczeciniaste (brwi, rzęsy) i włosy okolic płciowych i pachowych. Włosy różnie
reagują na hormony androgenne. W związku z tym dzieli się je również
na trzy grupy. Do pierwszej zalicza się włosy zależne od płci, czyli odpowiadające
na androgeny, ale dopiero w stężeniach występujących na ogół u mężczyzn. Należą do nich
włosy na brodzie oraz pomiędzy trójkątem łonowym a pępkiem, jak również w uchu
zewnętrznym. Do drugiej grupy należą tzw. włosy ambiseksualne. Są one również zależne
od androgenów, ale w stężeniach typowych zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn. Zalicza
się do nich włosy pachowe i łonowe. Trzecią grupę stanowią włosy niezależne od płci, które
nie reagują na androgeny. Są to brwi i rzęsy. Najważniejszym androgenem jest testosteron.
W miejscu swojego działania w macierzy włosa, pod wpływem enzymu 5 alfa-reduktazy,
ulega on konwersji do dwuhydrotestosteronu. Ludzkie włosy mają swój cykl wzrostu, niezależny
od włosów sąsiednich. Cykl dzieli się na trzy fazy: fazę anagenową czyli wzrostu, fazę
katagenową czyli przejściową i fazę telogenową, czyli spoczynku. Normalnie na owłosionej
skórze głowy jest około 85% włosów anagenowych, poniżej 1% katagenowych i 15% telogenowych.
Faza anagenowa może trwać np. na głowie od 2 do 6 lat. Faza katagenowa trwa
zaledwie kilka dni. W niej wzrost włosa ulega zahamowaniu. Faza telogenowa, na której
końcu włosy wypadają, trwa średnio 3-4 miesiące.
Pomimo tak trwałej i złożonej struktury, może dojść do uszkodzenia mechanicznego
włosów. Może to nastąpić np. przez zbyt energiczne czesanie lub szczotkowanie włosów.
Dochodzi wtedy do uszkodzenia osłonki włosa, a nawet głębszych jego części. Uszkodzenie
takie szczególnie zagraża osobom mającym kręcone włosy. Nadmierne mycie może
spowodować suchość i łamliwość, jednak przy użyciu nowoczesnych, dobrych szamponów
nie jest to zjawisko częste.
Płyny do trwałej ondulacji mogą naruszać strukturę włosów. Także niektóre z farb zmieniają
kolor w sposób bardziej trwały i równocześnie mogą je uszkadzać. Również preparaty
rozjaśniające, utleniając melaninę w włosach, równocześnie je osłabiają. Seria A.T.W. Złoto
Azteków do włosów, składa się z szamponu i odżywki. Szampon, dzięki zawartości
roślinnych substancji zmywających, pochodzących z palmy kokosowej i kukurydzy, doskonale
zmywa. Jednocześnie nie wysusza on skóry głowy i włosów, nadaje im połysk
i zwiększa optycznie objętość.W szamponie, jak i odżywce, są zawarte wyciągi z Zioła Azteków.
Zioło to zawiera roślinne fitohormony tzw. fitoestrogeny, jak również mikroelementy
(glin, kobalt, żelazo, magnez, selen, krzem, cynk) i makroelementy (wapń, magnez, potas,
sód, fosfor), saponiny, liczne prowitaminy i witaminy (beta-karoten, niacynę, tiaminę,
witaminę B2 i C), białka oraz węglowodany. Powoduje to odżywienie włosa od jego podstawy, po przez wpływ
na samą cebulkę. Dzięki temu odżywka jest szczególnie polecana dla włosów suchych
i zniszczonych np. farbowaniem. Wzmacniając cebulki, poprawia strukturę i wygląd włosów.
Odżywka ułatwia także układanie włosów, dzięki dodaniu do niej specjalnie przygotowanego
wyciągu ze skrobi. Trzeba więc podkreślić, że kosmetyki te mają bardzo poważne
walory pielęgnacyjne i warto je stosować.
Dr n. med. Kamila Padlewska
Źródło biuletyn ATW